Budujemy mosty... na Bosforze

Ktokolwiek próbował kiedyś przejechać samochodem lub autobusem przez Stambuł, wie jak trudne jest to przedsięwzięcie. Korki w tym mieście są wręcz legendarne. Jednym z najtrudniejszych momentów i tzw. "wąskim gardłem" jest przeprawa przez Bosfor, bo jak do tej pory dokonać jej można było tylko w dwóch miejscach- przez Pierwszy lub Drugi most na Bosforze. Jest jednak szansa, że sytuacja ulegnie lekkiej poprawie, bo właśnie otwarto kolejną bosforską przeprawę!



Umiejscowienie wszystkich trzech mostów: dwie fioletowe linie na dole to Pierwszy i Drugi,
jasna przerywana linia u góry, blisko Morza Czarnego, to Trzeci
(źródło: © OpenStreetMap contributors)



Nowy most budowany był od 2013 roku, a jego uroczyste otwarcie nastąpiło 26 sierpnia 2016 r. Otrzymał imię Most Sułtana Selima I Groźnego (tur. Yavuz Sultan Selim Köprüsü), jednego z głównych budowniczych potęgi imperium osmańskiego, a potocznie nazywany jest Trzecim Mostem na Bosforze. Ma 1,4 km długości i 59 m szerokości, docelowo osiem pasów drogowych i dwa tory kolejowe, co czyni go najdłuższym mostem wiszącym posiadającym linię kolejową na świecie. Według szacunków codziennie będzie z niego korzystać około 135 tysięcy pojazdów, a kiedy zostanie całkowicie ukończony, skierowane zostaną na niego wszystkie samochody ciężarowe przekraczające Bosfor, co pozwoli odciążyć Stambuł. Przejazd mostem ma być płatny 9,90 TL (3,40 USD), ale co ciekawe tylko podczas poruszania się ze strony europejskiej na azjatycką, w odwrotnym kierunku opłata nie obowiązuje. Most kosztował- bagatela- 3 miliardy dolarów, a niejako przy okazji zbudowano również 35 wiaduktów i 116 km autostrady będących częścią projektu Autostrada Północnego Regionu Marmara (docelowo ma powstać 257 km autostrad, które do użytku oddane mają być w 2018 roku.

Trzeci most w trakcie budowy (źródło: internet)

Tuż przed oficjalnym otwarciem (źródło: internet)

Skoro nowy most nazywany jest Trzecim, to na logikę istnieć muszą także Pierwszy i Drugi. Najsłynniejszym mostem łączącym Europę z Azją jest oczywiście Pierwszy Most na Bosforze (tur. 1. Boğaziçi Köprüsü) od niedawna nazywany także Mostem Ofiar 15 Lipca (tur. 15 Temmuz Şehitler Köprüsü) na pamiątkę osób, które zginęły podczas tegorocznego zamachu stanu. W obecnej stalowej formie mostu wiszącego był on oddany do użytku na 50-lecie istnienia Republiki Tureckiej, czyli w 1973 roku i był wtedy czwartym co do wielkości mostem wiszącym na świecie. Ma długość 1560 m, szerokość 33,4 m, wysokość 64 m nad poziomem wody. Jego budowa kosztowała w przeliczeniu na dzisiejszą wartość waluty 1,07 miliarda dolarów. Most ma sześć pasów ruchu, przy czym w razie potrzeby kierunek ruchu można na nich zmieniać zależnie od natężenie ruchu z/do Stambułu. Przez most przejeżdżać mogą tylko samochody osobowe, ciężarówki ani piesi nie mogą go przekraczać. Codziennie korzysta z niego około 180 tysięcy pojazdów. Tak samo jak w przypadku mostu Trzeciego, opłata pobierana jest tylko na kierunku z Europy do Azji. Most łączący dwa kontynenty jest na tyle fascynującym miejscem, że wiele sławnych osób postanowiło akurat tutaj zrobić coś nietypowego, i tak w 2005 roku Venus Williams zagrała na nim mecz tenisowy, również w 2005 roku na moście popisywał się szybką jazdą kierowca Formuły 1 David Coulthard (przy okazji nałożono na niego grzywnę 20 euro, gdyż nie zatrzymał się w celu opłacenia wjazdu na most!), a w 2013 roku Tiger Woods odbił na moście kilkanaście piłek golfowych. Ponadto co roku w październiku przez most biegnie trasa Międzykontynentalnego Euroazjatyckiego Maratonu Stambulskiego i przez ten czas most jest zamknięty dla ruchu kołowego.

Widok na Pierwszy most od strony Złotego Rogu



Codziennie Bosfor przepływa co najmniej kilkadziesiąt statków różnej wielkości

Na Pierwszym Moście jest zawsze tłoczno, korki na wszystkich pasach to rzecz normalna

Drugim mostem przez Bosfor był oddany do użytku w 1988 roku Most Sułtana Mehmeda Zdobywcy (tur. Fatih Sultan Mehmet Köprüsü) nazwany od imienia osmańskiego władcy, który podbił Konstantynopol. Most jest częścią autostrady transeuropejskiej prowadzącej od/do granicy z Bułgarią. Ma on dziesięć pasów (w każdym kierunku po cztery plus piąty awaryjny), które podobnie jak w przypadku Pierwszego mostu, można ukierunkowywać zależnie od natężenia ruchu. Dziennie przejeżdża przez niego około 150 tysięcy pojazdów. Konstrukcja mostu jest wisząca, stalowa, ma długość 1510 m, szerokość 39 m, a jezdnie położone są 64 m nad poziomem wody.

Drugi Most Bosforski (źródło: Wikipedia)



Na zakończenie dodam jeszcze, że oblężenie tras europejsko-azjatyckim jest dużo większe, niż możliwości nawet trzech wielkich mostów. W chwili obecnej Bosfor przekraczać można także pod ziemią, używając tunelu kolejowego Marmaray, ale i on ma zbyt małą przepustowość w stosunku do realnych potrzeb. Dlatego szuka się kolejnych rozwiązań i planuje nowe inwestycje. W budowie jest już podziemny Tunel Euroazjatycki przewidziany dla ruchu kołowego, a w mglistej przyszłości planowana jest budowa 3-poziomowego samochodowo-kolejowego Wielkiego Tunelu Stambulskiego.